امام مهدی در ادعیه ماه رمضانماه رمضان، بهار قرآن و هنگامه‌ی معطر شدن جان‌های مؤمنان با عطر دل نواز آیه‌های الهی است. رسول گرامی اسلام (صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم) عترت خود را همراه و قرین قرآن نامید، پس رمضان همان گونه که بهار قرآن است، باید بهار ولایت نیز باشد. به همین خاطر در این ماه آن چنان که از سوی پیشوایان دینی به قرآن دعوت شده است، جویندگان حقیقت به ولایت و امامت نیز فرا خوانده شده‌اند. این حقیقت را در ادعیه‌ای از ماه مبارک رمضان که در ارتباط با امام مهدی (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) است به عیان می‌توان مشاهده کرد. فهرست مندرجات۱.۱ - روایت از حضرت امام رضا ۲ - یاری کردن مؤمن ۲.۱ - روایت امام سجاد و امام باقر ۲.۲ - روایت از شیخ کلینی ۲.۲.۱ - دلالت حدیث و زمان شب قدر ۲.۳ - روایت از سید بن طاووس ۳ - دعا در شب ششم ماه رمضان ۴ - دعا در روز هشتم ماه رمضان ۵ - دعا در شب دوازهم ماه رمضان ۶ - دعا در روز سیزدهم ماه رمضان ۷ - دعا در روز هیجدهم و شب نوزدهم ماه رمضان ۸ - دعا در روز بیست و یکم ماه رمضان ۸.۱ - دعای امام صادق در سجده ۸.۲ - سوال از صاحب فرج و خروج حضرت ۹ - پانویس ۱۰ - منبع ۱ - دعا در تمام ماه رمضانما در اینجا برخی از این ادعیه را از کتاب شریف مکیال المکارم [۱]
موسوی اصفهانی، سید محمدتقی، مکیال المکارم، ج۲، ص۷۸-۸۹.
نقل می‌کنیم. در این کتاب در این رابطه چنین آمده است: یکی از زمان‌هایی که دعای برای (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) در آن سفارش شده است، تمام ماه رمضان است. به خصوص در شبهای آن ماه شریف، زیرا که این ماه بهار دعا کردن است، و این هم بهترین دعاها می‌باشد. از همین روی از خود آن حضرت ـ که خداوند فرجش را برساند ـ امر و اهتمام به دعای افتتاح در شبهای این ماه رسیده است. بنابراین از خواندن آن غافل مشو که جدّاً دعایی است نفیس، و جامع مطالب دنیا و آخرت می‌باشد.۱.۱ - روایت از حضرت امام رضاو نیز مؤید این مطلب است آن که رئیس محدثین شیخ بزرگوار صدوق (رحمة‌الله‌علیه) در کتاب فضائل شهر رمضان به سند خود از حضرت امام رضا (علیه‌السّلام) آورده که درباره‌ی خوبی‌های ماه رمضان فرمود: کارهای نیک در ماه رمضان پذیرفته شود و بدی‌ها آمرزیده گردد. هر کس در ماه رمضان یک آیه از کتاب خدای (عزّوجلّ) بخواند چنان است که در ماه‌های دیگر ختم قرآن کند، و هر که در این ماه به روی برادر مؤمنش بخندد، روز قیامت او را ملاقات ننماید جز این که در روی او خنده آورد، و وی را به بهشت مژده دهد، و هر کس در این ماه مؤمنی را یاری کند خدای تعالی او را در درگذشتن از صراط یاری نماید. روی که قدم‌ها در آن خواهد لغزید، و هر آن که در این ماه خشم خود را فرو گیرد، خداوند روز قیامت خشم خود را از او باز دارد، و کسی که در آن‌اندوهگینی را دادرس شود خدایش از بیم بزرگ روز قیامت در امان دارد، و هر که در این ماه ستمدیده‌ای را یاری نماید خداوند او را بر هر کسی که در دنیا با وی دشمنی ورزد یاری فرماید، و روز قیامت هنگام سنجش اعمال و حساب نیز یاریش کند. ماه رمضان؛ ماه برکت؛ ماه رحمت؛ ماه مغفرت؛ و ماه توبه و بازگشت (به درگاه خداوند) است، و هر کس در ماه رمضان آمرزیده نشود پس در چه ماهی آمرزیده خواهد شد! ؟ پس از خداوند بخواهید که روزه را از شما بپذیرد. و آن رمضان را آخرین رمضان شما قرار ندهد، و این که شما را در این ماه برای فرمانبرداریش توفیق بخشد، و از نافرمانیش محفوظ بدارد، که او بهترین سئوال شدگان است. ۲ - یاری کردن مؤمنمیگویم: در باب پنجم گفتیم که دعا برای تعجیل فرج و گشایش امر مولایمان حضرت حجت (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) از اقسام یاری و کمک می‌باشد، که در این جهت شریف یاری کردن مؤمن تاکید شده این که در این ماه مبارک به آن عمل گردد، و بدون شک یاری کردن امام (علیه‌السّلام) بهترین و تمام‌ترین اصناف یاری کردن است. ۲.۱ - روایت امام سجاد و امام باقرو گواه بر آنچه ذکر شد از اهتمام به آن در ماه رمضان: دعایی است که در کتاب اقبال و زاد المعاد از امام چهارم سید العابدین و فرزندش ابو جعفر باقر (علیهماالسّلام) روایت آمده که اولش چنین است: «اللهم هذا شهر رمضان... و در آن آمده: اسالک ان تنصر خلیفة محمد و وصیّ محمد و القائم بالقسط من اوصیاء محمد صلواتک علیه و علیهم اعطف علیهم نصرک...» ؛ خدایا این ماه رمضان است... از تو می‌خواهم که جانشین محمد و وصی محمد و قیام کننده‌ی به عدالت از اوصیاء محمد ـ که درودهایت بر او و ایشان باد ـ را یاری نمایی، یاریت را بر آنان معطوف بدار. ۲.۲ - روایت از شیخ کلینیو نیز شاهد بر آن است روایتی که ثقة الاسلام محمد بن یعقوب کلینی (رحمة‌الله‌علیه) در کتاب الصوم فروع کافی از محمد بن عیسی به سند خود از امامان (علیهم‌السّلام) آورده که فرمود: این دعا را شب بیست و سوم ماه رمضان در حال سجده و برخاستن و نشستن و در هر حال تکرار می‌کنی، و نیز هر قدر که می‌توانی و هرگاه که به یادت آمد در دوران زندگیت، پس از حمد خدای تبارک و تعالی و درود بر پیغمبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) بگو: «الهم کن لولیک فلان بن فلان فی هذه الساعة و فی کل ساعة ولیا و حافظا و ناصرا و دلیلا و قائدا و عینا حتی تسکنه ارضک طوعا و تمتّعه فیها طویلا؛ خداوندا برای ولی خودت فلان فرزند فلان (در هر زمانی شیعیان نام امام عصر و نام پدرش را می‌گفتند و در زمان ما باید گفت: حجت بن الحسن علیه و علی آبائه السلام ـ مترجم) در این ساعت و هر ساعت سرپرست و نگهدار و یاور و راهنما و پیشوا و مددکار باش تا این که او را در زمین خویش (فرمانروای) مطاع گردانی و در آن دورانی طولانی بهره‌مند سازی». ۲.۲.۱ - دلالت حدیث و زمان شب قدراین حدیث شریف دلالت دارد بر این که دعا کردن برای آن امر بزرگ (زودتر شدن ظهور) در شب بیست و سوم ماه رمضان مهمتر و مؤکدتر است از وقتها و زمان‌های دیگر، همچنان که در ماه رمضان از سایر ماهها تاکید بیشتری دارد، به جهت این که جهات استجابت و روی آوردن به درگاه خداوند و پاداش در آن شب جمع است، و نیز فرشتگان و روح در آن شب فرود می‌آیند، و درهای فتح و رحمت آن قدر گشوده می‌شود که در شبهای دیگر گشوده نشوند. و بلکه از صریح بعضی از روایات به دست می‌آید که آن شب همان شب قدر است که از هزار ماه بهتر می‌باشد، چنان که ثقة الاسلام محمد بن یعقوب کلینی (رحمة‌الله‌علیه) در کتاب اصول کافی باب النوادر کتاب فضل القرآن به سند خود از حضرت امام صادق (علیه‌السّلام) از پیغمبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) آورده که فرمود: قرآن در بیست و سوم ماه رمضان فرود آمد. این حدیث به ضمیمیه‌ی این که خدای (عزّوجلّ) فرمود: «انا انزلناه فی لیلة القدر؛ ما (قرآن) را در شب قدر فرو فرستادیم»؛ دلالت دارد بر این که شب قدر همان شب بیست و سوم ماه رمضان است، و این برای اهل بینش واضح است. ۲.۳ - روایت از سید بن طاووسو محقق نوری (رحمة‌الله‌علیه) در کتاب النجم الثاقب دعای مزبور را به گونه‌ی مبسوطی از کتاب المضمار تالیف سید علمای بزرگوار آن که شایسته است عموم اهل بینش به او اقتدا کنند سید علی بن طاووس (رحمة‌الله‌علیه) نقل کرده است، دعا چنین است: «اللهمّ کن لولیک القائم بامرک الحجة بن الحسن المهدی علیه و علی آبائه افضل الصلاة و السلام فی هذه الساعة و فی کل ساعة ولیاً و حافظاً و قائداً و ناصراً و دلیلاً و مؤیّداً (مریداً ـ خ ل) حتی تسکنه ارضک طوعاً و تمتّعه فیها طولاّ و عرضاً و تجعله من الائمة الوارثین اللهم انصره و انتصر به و اجعل النصر منک له و علی یده و اجعل النصر له و الفتح علی وجهه و لا توجه الامر الی غیره اللهم اظهر به دینک و سنة نبیک (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) حتی لا یستخفی بشیء من الحق مخافة احد من الخلق اللهم انی ارغب الیک فی دولة کریمة تعزّ بها الاسلام و اهله و تذلّ بها النفاق و اهله و تجعلنا فیها من الدّعاة الی طاعتک و القادة الی سبیک و آتنا فی الدنیا حسنة و فی الآخرة حسنة و قنا عذاب النار و اجمع لنا خیر الدارین و اقض عنا جمیع ما تحبّ فیهما و اجعل لنا فی ذلک الخیرة برحمتک و منّک فی عافیة آمین ربّ العالمین و زدنا من فضلک و یدک الملاء فانّ کلّ معط ینقص من ملکه و عطاؤک یزید فی ملکک؛ خداوندا برای ولی قائم به امرت حجت بن الحسن مهدی ـ که بر او و بر پدرانش بهترین درود و سلام باد ـ در این ساعت و در همه‌ی ساعت‌ها سرپرست و نگهبان و پیشوا و یاور و راهنما و تایید کننده (یا خواهان) باش تا این که بر سراسر زمینت فرمانروای مطاعش سازی و از کران تا کران گیتی برخوردارش نمایی، و او و فرزندانش را از امامانِ وارث قرار دهی، خدایا او را یاری نموده و به وسیله‌ی او پیروزی را برای (دین) خویش تحقق بخش، و نصرت خود را برای او و به دست او فراهم آور، و یاری را به او اختصاص ده، و فتح و پیروزی را به روی او بگشای و امر (حکومت) را به غیر او متوجه مساز، خداوندا دینت و سنت پیغمبرت ـ که درود و سلامت بر او و خاندانش باد ـ را به او آشکار کن، تا چیزی از حق را از بیم احدی از خلق مخفی ندارد، خدایا من به درگاه تو زاری می‌کنم به جهت دولتی گرامی‌که اسلام و اهل آن را به آن عزت دهی و نفاق و اهل آن را خوار گردانی، و ما را در آن دولت از دعوت کنندگان به سوی طاعتت قرار داده و در شمار راهنمایان به راهت منظور داری، و در دنیا حسنه‌ای و در آخرت حسنه‌ای به ما عنایت فرمای و ما را از عذاب آتش نگهدار، و خیر دنیا و آخرت را برای ما فراهم ساز، و تمام آنچه در آن دوست داری برای ما قرار ده، و اختیار آن را برایمان محفوظ بدار به رحمت و منت خودت و با عافیت، اجابت فرمای‌ای پروردگار عالمیان، و از فضل و نعمتت بر ما بیفزای (و پیمانه‌مان را) پر کن، که هر بخشنده‌ای از داراییش کاسته می‌شود، ولی عطای تو در ملکت می‌افزاید». ۳ - دعا در شب ششم ماه رمضاناز دعایی که در اقبال از کتاب محمد بن ابی قره نقل شده به دست می‌آید، دعا این است: «اللهم لک الحمد و الیک المشتکی اللهم انت الواحد القدیم و الآخر الدائم و الرّبّ الخالق و الدیان یوم الدین تفعل ما تشاء بلا مغالبة و تعطی من تشاء بلا منّ و تمنع ما تشاء بلا ظلم و تداول الایام بین الناس و یرکبون طبقاً عن طبق اسالک یا ذاالجلال و الاکرام و العزة التی لا ترام و اسئلک یا الله و اسئلک یا رحمن اسئلک ان تصلی علی محمد و آل محمد و ان تعجل فرج آل محمد و فرجنا بفرجهم و تقبل صومی‌و اسئلک خیر ما ارجو منک و اعوذ بک من شرّ ما احذر ان انت خذلت فبعد الحجة و ان انت عصمت فبتمام النّعمة یا صاحب محمد یوم حنین و صاحبه و مؤیده یوم بدر و خیبر و الموطن التی نصرت فیها نبیّک علیه و آله السلام یا مبیر الجبارین و یا عاصم النبیین اسئلک اقسم علیک بحق یس و القرآن الحکیم و بحق طه و سایر القرآن العظیم ان تصلی علی محمد و آل محمد و ان تحصرنی عن الذنوب و الخطایا و ان تزیدنی فی هذا الشهر العظیم تاییداً تربط به علی جاشی و تسدّ به علی خلّتی اللّهمّ انی ادرء بک فی نحور اعدائی لا اجدلی غیرک‌ها انا بین یدیک فاصنع بی‌ما شئت لا یصیبنی الاّ ما کتبت لی انت حسبی و نعم الوکیل؛ پروردگارا حمد مخصوص تو است و تنها به تو شکایت می‌آوریم، خدایا تو یکتای قدیم و آخرِ دائم هستی، و پروردگار آفریننده، جزا دهنده‌ی روز قیامتی (که هیچ عملی را از خیر و شر وامگذاری)، آنچه خواهی بی‌چون چرا انجام می‌دهی، و به هر که خواهی بدون منت می‌بخشی، و هر چه را بخواهی بدون این که ستم کرده باشی منع می‌کنی، و روزگار را بین مردم می‌گردانی، و آنها در پی یکدیگر احوال گوناگون می‌یابند، از تو می‌خواهم‌ای صاحب جلال و کرامت و عزّتی که جوینده‌ای برایش نیست، و از تو می‌خواهم‌ای الله و از تو می‌خواهم‌ای مهربان از تو می‌خواهم که بر محمد و آل محمد درود فرستی و اینکه فرج آل محمد را زودتر رسانی، و گشایش امر ما را با فرج آنان تعجیل فرمایی و روزه‌ام را بپذیری، و از تو مسئلت دارم بهترین چیزی را که از تو امیدوارم، و به تو پناه می‌برم از بدترین چیزی که از آن بر حذرم، اگر تو خوار کنی پس، از برپا نمودن حجت و دلیل است، و اگر حفظ فرمایی پس به جهت تمام نمودن نعمت می‌باشد، ای یاور محمد(صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) روز حنین و یاور و تایید کننده‌اش در روز بدر و خیبر و جاهایی که در آنها پیغمبرت را یاری کردی ـ بر او و آل او سلام باد ـ‌ای نابود کننده‌ی ستمگران و‌ای حفظ کننده‌ی پیغمبران و از تو می‌خواهم و تو را سوگند به حق یس و قرآن حکیم، و به حق طه و سایر (آیات) قرآن عظیم این که بر محمد و آل محمد درود فرستی، و مرا از گناهان و خطاها مصون داری، و در این ماه بزرگ تایید بیشتری به من بیفزایی که به آن اضطرابم را آرام سازی و کاستی‌هایم را جبران نمایی، خداوندا من به (قدرت) تو بر گلوی دشمنانم می‌زنم، برای خودم جز تو نمی‌یابم، اینک منم در پیشگاه تو پس آن چه می‌خواهی با من کن که جز آنچه تو بر من نوشته‌ای به من نرسد، تو مرا بسنده‌ای و بهترین وکیل هستی». ۴ - دعا در روز هشتم ماه رمضاناهتمام به آن از دعایی که در اقبال روایت شده به دست می‌آید و دعا این است: «اللهم انی لا اجد من اعمالی عملاً اعتمد علیه و اتقرب به الیک افضل من ولایتک و ولایة رسولک و آل رسولک الطیبین صلواتک علیه و علیهم اجمعین اللهم انّی اتقرّب الیک بمحمد و آل محمد و اتوجه بهم الیک فاجعلنی عندک یا الهی بک و بهم وجیهاً فی الدنیا و الآخرة و من المقربین فانّی قد رضیت بذلک منک تحفة و کرامة فانة لا تحفة و لا کرامة افضل من رضوانک و التّنعّم فی دارک مع اولیائک و اهل طاعتک اللهم اکرمنی بولایتک و احشرنی فی زمرة اهل ولایتک اللهم اجعلنی فی ودایعک التی لا تضیع و لا تردّنی خائبا بحقّک و حقّ من اوجبت حقّه علیک و اسئلک ان تصلی علی محمد و آل محمد و تعجّل فرج آل محمد و فرجی معهم و فرج کل مؤمن و مؤمنة برحمتک یا ارحم الراحمین؛ بار خدایا من از کارهایم عملی که بر آن تکیه کنم و به وسیله‌ی آن به سوی تو تقرب جویم نمی‌یابم که از ولایت تو و ولایت (دوستی و پیروی) فرستاده‌ات و خاندان پاک فرستاده‌ات ـ که درود تو بر او و آنان باد ـ بهتر باشد، خدایا من به درگاه تو به محمد و آل محمد تقرب می‌جویم و به آنها به سوی تو روی می‌آورم پس مرا نزد خود‌ای خدای من به حق خودت و به حق آنها در دنیا و آخرت با قدر و منزلت قرار ده و از نزدیکان درگاهت به شمار آور، که به درستی من راضیم که آن را از تو هدیه و گرامی‌داشتی بگیرم، چون که هیچ تحفه و گرامی‌داشتی بهتر از رضا و خشنودی تو و برخورداری از نعمت‌ها در سرای (ابدی) تو با دوستان و اهل اطاعتت نیست. خداوندا مرا به ولایت خویش گرامی‌بدار، و در شمار اهل ولایتت محشور گردان. خدایا مرا در بین سپرده‌های خودت که گم نمی‌شوند قرار ده و مرا نا امید بر مگردان به حق خودت و حق هر آن که حقش را بر خودت واجب دانسته‌ای، و از تو می‌خواهم که بر محمد و آل محمد درود فرستی و فرج آل محمد را زودتر برسانی و گشایش کار مرا با آنها تعجیل فرمایی، و نیز فرج هر مؤمن و مؤمنه را زودتر بیاوری، به مهربانیت‌ای مهربانترین مهربانان». ۵ - دعا در شب دوازهم ماه رمضانو شاهد بر اهتمام به آن دعایی است که در کتاب مزبور یاد شده که: «اللهم انی اسئلک بمعاقد العزّ من عرشک و منتهی الرحمة من کتابک و باسمک الاعظم و کلماتک التّامّة الّتی لا یجاوز هنّ برّ ولا فاجر فانّک لا تبید و لا تنفد ان تصلی علی محمد و آل محمد و تقبّل منّی و من جمیع المؤمنین و المؤمنات صیام شهر رمضان و قیامه و تفکّ رقابنا من النار، اللهم صل علی محمد و آل محمد و اجعل قلبی بارّا و عملی سارّا و رزقی دارّاً و حوض نبیک علیه و آله السلام لی قرارا و مستقرا و تعجّل فرج آل محمد فی عافیة یا ارحم الراحمین؛ خدایا من از تو درخواست می‌کنم به پایگاه‌های عزت از عرش تو، و اوج رحمت از کتاب تو، و به اسم اعظم تو، و کلمات تمام یافته‌ات که هیچ نیک و بدی از حوزه‌ی آنها بیرون نیست، که به درستی تو را نیستی و پایانی نمی‌باشد، این که بر محمد وآل محمد درود فرستی، و از من و تمام مردان و زنان با ایمان روزه‌ی ماه رمضان و شب زنده‌داری‌های آن را بپذیری، و ما را از آتش دوزخ برهانی، خداوندا بر محمد و آل محمد درود فرست و دل مرا نیک و کارم را خشنود کننده و روزیم را پیوسته و فراخ گردان، و حوض پیغمبرت ـ که بر او و خاندانش سلام باد ـ را قرارگاه من ساز و در کنار آن مرا مستقر فرمای و گشایش امر آل محمد (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و سلم ـ را با عافیت زودتر برسان‌ای مهربانترین مهربانان». ۶ - دعا در روز سیزدهم ماه رمضاندعای آن چنین است: «اللهم انّی ادینک بطاعتک و ولایتک و ولایة محمد نبیک (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و سلم و ولایة امیرالمؤمنین (علیه‌السّلام) حبیب نبیّک و ولایة الحسن و الحسین سبطی نبیک و سیّدی شباب اهل جنّتک و ادینک یا رب بولایة علی بن الحسین و محمد بن علی و جعفر بن محمد و موسی بن جعفر و علی بن موسی و محمد بن علی و علی بن محمد و الحسن بن علی و سیدی و مولای صاحب الزمان ادینک یا رب بطاعتهم و ولایتهم و بالتسلیم بما فضّلتهم راضیاً غیر منکر و لا مستکبر (متکبّر) علی (معنی) ما انزلت فی کتابک اللهم صل علی محمد و آل محمد و ادفع عن ولیک و خلیفتک و لسانک و القائم بقسطک و المعظم لحرمتک و المعبّر عنک و الناطق بحکمک و عینک الناظرة و اذنک السامعة و شاهد عبادک و حجّتک علی خلقک و المجاهد فی سبیلک و المجتهد فی طاعتک و اجعله فی ودیعتک التی لا تضیع و ایّده بجندک الغالب و اعنه و اعن عنه و اجعلنی و والدیّ و ما ولدا و ولدی من الذین ینصرونه و ینتصرون به فی الدنیا و الآخرة اشعب به صدعنا و ارتق به فتقنا اللهم امت به الجور و دمدم بمن نصب له و اقصم رئوس الضلالة حتی لا تدع علی الارض منهم دیّاراً؛ بارالها من تو را دینداری می‌کنم با اطاعتت و ولایتت و ولایت محمد پیامبرت (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و ولایت امیر مؤمنان (علیه‌السّلام) دوست پیامبرت و ولایت حسن و حسین دو نواده‌ی پیامبرت و دو آقای جوانان اهل بهشتت، و تو را دینداری می‌کنم‌ای پروردگار به ولایت علی بن الحسین و محمد بن علی و جعفر بن محمد و موسی بن جعفر و علی بن موسی و محمد بن علی و علی بن محمد و حسن بن علی و آقا و مولایم صاحب الزمان، دینداریت می‌کنم‌ای پروردگار به اطاعت و ولایت ایشان و تسلیم بودن به آنچه آنان را برتری داده‌ای با خشنودی بدون این که منکر باشم یا تکبر ورزم، به همان گونه که در کتابت نازل فرموده‌ای. بارالها بر محمد و آل محمد درود فرست و از ولی و خلیفه و زبان گویایت و بپا خاسته (برای اجرای) دادگریت و تعظیم کننده‌ی حرمتت و بازگو کننده‌ی از سوی تو، گوینده‌ی حکم تو و چشم بیننده و گوش شنونده‌ی تو و گواه بندگانت و حجت تو بر خلقت و جهادگر در راهت و تلاشگر در طاعتت هر گونه بلا را دفع کن و او را در امانت گم ناشدنی خویش قرار ده و به سپاهیان پیروزت تایید فرمای و او را یاری نموده و از او حمایت کن و مرا و والدینم و آنچه متولد کرده‌اند و فرزندانم را از کسانی قرار ده که او را یاری می‌کنند، و به او یاری می‌گیرند در دنیا و آخرت، پراکندگیمان را به او فراهم آور، و جدایی‌های ما را به او منسجم گردان، ای خدا به (ظهور) او ستم را بمیران، و هر کس با او بستیزد نابودش ساز، و سران گمراهی را پشت بشکن تا این که احدی از آنها را روی زمین به جای نگذرای. ۷ - دعا در روز هیجدهم و شب نوزدهم ماه رمضانو اهتمام به این دعا در آن مواقع از ملاحظه‌ی دعاهای وارد شده‌ی منقول در اقبال به دست می‌آید، و خداوند در هر حال یاری کننده است. ۸ - دعا در روز بیست و یکم ماه رمضانبه ویژه پس از انجام نماز صبح، و بر این معنی دلالت می‌کند آنچه سید اجل علی بن طاووس در کتاب اقبال به سند خود از حمّاد بن عثمان آورده که گفت: شب بیست و یکم ماه رمضان بر حضرت ابی عبدالله امام صادق (علیه‌السّلام) وارد شدم، آن حضرت به من فرمود: ای حمّاد غسل کرده‌ای؟ عرض کردم: آری فدایت شوم، پس حصیری خواست سپس فرمود: نزدیک من بیا و نماز بگزار، و پیوسته نماز می‌خواند و من در کنارش نماز می‌گزاردم تا این که از همه‌ی نمازهایمان فراغت یافتیم، آن گاه به دعا کردن پرداخت و من بر دعایش آمین می‌گفتم تا این که سپیده دم فرا رسید. پس آن جناب اذان و اقامه گفت و بعضی از غلامان خود را فرا خواند، ما پشت سرش قرار گرفتیم، جلو ایستاد و نماز صبح را به جای آورد، در رکعت اول سوره فاتحة الکتاب و انا انزلناه فی لیلة القدر، و در رکعت دوم فاتحة الکتاب و قل هو الله احد را قرائت کرد. ۸.۱ - دعای امام صادق در سجدهو چون از تسبیح و تحمید و تقدیس و ثنای خدای تعالی فراغت یافتیم، و بر رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) درود فرستادیم و برای تمام مؤمنین و مؤمنات و مسلمین و مسلمات اولین و آخرین دعا کردیم، آن حضرت به سجاده افتاد ساعتی طولانی جز نفس کشیدن چیزی از او نمی‌شنیدیم، سپس شنیدم که می‌گفت: «لا اله الا انت مقلّب القلوب و الابصار لا اله الا انت خالق الخلق بلا حاجة فیک الیهم لا اله الا انت مبدیء الخلق لا ینقص من ملکک شیء لا اله الا انت باعث من فی القبور لا اله الا انت مدبّر الامور لا اله الا انت دیّان الدّین و جبّار الجبابرة لا اله الاّ انت مجری الماء فی الصخرة الصّمّاء لا اله الاّ انت مجری الماء فی النّبات لا اله الا انت مکوّن طعم الثّمار لا اله الا انت محصی عدد القطر و ما تحمله السّحاب لا اله الا انت محصی عدد ما تجری به الرّیاح فی الهواء لا اله الا انت محصی ما فی البحار من رطب و یابس لا اله الا انت محصی ما یدبّ فی ظلمات البحار و فی اطباق الثّری اسالک باسمک الذی سمّیت به نفسک، او استاثرت به فی علم الغیب عندک و اسالک بکل اسم سمّاک به احد من خلقک من نبیّ او صدًیق او شهید او احد من ملائکتک و اسئلک باسمک الذی اذا دعیت به اجبت و اذا سئلت به اعطیت و اسئلک بحقک علی محمد و اهل بیته صلواتک علیهم و برکاتک و بحقهم الذی اوجبته علی نفسک و انلتهم به فضلک ان تصلی علی محمد عبدک و رسولک الداعی الیک باذنک و سراجک الساطع بین عبادک فی ارضک و سمائک و جعلته رحمة للعالمین و نورا استضاء به المؤمنین فبشّرنا بجزیل ثوابک و انذرنا الالیم من عذابک اشهد انّه قد جاء بالحق من عند الحقّ و صدّق المرسلین و اشهد انّ الذین کذّبوه ذائقوا العذاب الالیم اسئلک یا الله یا الله یا الله یا ربّاه یا ربّاه یا ربّاه یا سیّدی یا سیّدی یا سیّدی یا مولای یا مولای یا مولای اسئلک فی هذه الغداة ان تصلّی علی محمد و آله و آل محمد و ان تجعلنی من اوفر عبادک و سائلیک نصیباً و ان تمنّ علیّ بفکاک رقبتی من النار یا ارحم الراحمین و اسئلک بجمیع ما سالتک و مالم اسئلک من عظیم جلالک ما لو علمته لسئلتک به ان تصلی علی محمد و اهل بیته و ان تاذن لفرج من بفرجه فرج اولیائک و اصفیائک من خلقک و به تبید الظالمین و تهلکمهم عجل ذلک یا ربّ العالمین و اعطنی سؤلی یا ذا الجلال و الاکرام فی جمیع ما سئلتک لعاجل الدّنیا واجل الآخرة یا من هو اقرب الیّ من حبل الورید اقلنی عثرتی و اقلبنی بقضاء حوائجی یا خالقی و یا رازقی و یا باعثی و یا محیی عظامی‌و هی رمیم صل علی محمد و آل محمد و استجب لی دعائی یا ارحم الراحمین؛ هیچ معبود حقی جز تو نیست دگرگون کننده دلها و دیده‌هایی، هیچ خدایی جز تو نیست آفریننده‌ی خلق بی‌آنکه نیازی در تو به آنها باشد، هیچ خدایی جز تو نیست آغازگر آفرینش، از ملک تو چیزی کاسته نمی‌شود، هیچ معبود حقی جز تو نیست برانگیزنده‌ی هر آن که در گورها است، هیچ معبود حقی جز تو نیست تدبیر کننده‌ی امور (هستی)، هیچ معبود حقی جز تو نیست جزا دهنده و درهم کوبنده‌ی ستمگران، هیچ معبود حقی جز تو نیست روان کننده‌ی آب در سنگ سخت، هیچ معبود حقی جز تو نیست جاری کننده‌ی آب در (میان) گیاهان، هیچ معبود حقی جز تو نیست چگونگی دهنده‌ی مزه‌ی میوه‌ها، هیچ معبود حقی جز تو نیست آگاه به تعداد قطره‌ها و آنچه ابرها حمل می‌کنند، هیچ معبود حقی جز تو نیست آگاه به شماره‌ی آنچه بادها در هوا می‌پراکنند، هیچ معبود حقی جز تو نیست دانای به شماره‌ی آنچه در دریاها از تر و خشک هست، هیچ معبود حقی جز تو نیست شمارش کننده‌ی هر جنبنده‌ای که در تاریکی‌های دریاها و در طبقات خاک هست. از تو می‌خواهم به اسم تو که خودت را به آن نامیده‌ای یا در عمل غیب خویش آن را به خود اختصاص داده‌ای، و تو را می‌خوانم به هر اسمی‌که احدی از خلقت تو را به آن نامید پیغمبر یا صدیق یا شهیدی یا کسی از فرشتگانت، و تو را می‌خوانم به آن نامی‌که هرگاه به آن خوانده شوی اجابت می‌کنی و چون به آن سئوال گردی می‌بخشی و از تو می‌خواهم به حق تو بر محمد و اهل بیت او ـ که درودها و برکاتت بر آنها باد ـ و به حق آنها که بر خودت آن را واجب ساخته‌ای، و به سبب آن ایشان را به فضل خویش نایل فرموده‌ای، این که درود فرستی بر محمد بنده‌ات و فرستاده‌ات دعوت کننده به فرمان تو به سوی تو، و چراغ درخشان تو در بین بندگانت در زمین و آسمانت، و او را رحمت برای عالمیان، و نوری برای روشنایی گرفتن مؤمنان قرار دادی، پس به پاداش فراوانت ما را مژده داد، و از عذاب دردناکت ما را ترسانید، گواهی می‌دهم که او حق را از طرف حق آورد و فرستادگانت را تصدیق نمود، و شهادت می‌دهم که آنهایی که او را تکذیب کردند عذاب دردناک را خواهند چشید. از تو می‌خواهم‌ای الله‌ای الله‌ای الله، ای پروردگار‌ای پروردگار‌ای پروردگار‌ای آقای من‌ای آقای من‌ای آقای من‌ای مولای من‌ای مولای من‌ای مولای من، در این صبحگاه از تو می‌خواهم که بر محمد و آل او درود فرستی و مرا از پر قسمت‌ترین بندگان و درخواست کنندگانت قرار دهی، و بر من منت نهی که گردنم را از آتش دوزخ برهانی‌ای مهربانترین مهربانان. و از تو می‌خواهم به تمام آنچه از تو سئوال نمودم و آنچه از تو نپرسیدم از جلالت عظیم تو که اگر آن را می‌دانستم به آن از تو درخواست می‌کردم این که بر محمد و خاندان او درود فرستی، فرج کسی را که به فرج او دوستان و برگزیدگان از خلقت گشایش یابند را اجازه فرمایی، و به (دست) او ستمگران را نابود و هلاک گردانی، زودتر آن را برسان‌ای پروردگار عالمیان، و درخواستم را به من عطا کن‌ای صاحب جلال و بزرگواری، آن چه را درخواست نمودم برای دنیای نزدیک و آخرت پس از این به من عنایت کن، ای آن که از رگ گردن به من نزدیکتری، لغزشم را جبران کن، و با برآورده شدن حاجاتم مرا از درگاهت باز گردان، ای آفریدگار من‌ای روزی دهنده به من. ای برانگیزاننده‌ی من‌ای آنکه استخوان‌های پوسیده‌ام را زنده خواهی کرد بر محمد و آل محمد درود فرست و دعایم را به اجابت برسان‌ای مهربانترین مهربانان». ۸.۲ - سوال از صاحب فرج و خروج حضرتهنگامیکه از دعا فراغت یافت سر برداشت، عرضه داشتم: فدایت گردم تو دعا می‌کنی برای فرج کسی که به فرج او برگزیدگان و اولیای خداوند گشایش یابند آیا تو خود آن کس نیستی؟ فرمود: نه. آن شخص قائم آل محمد (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) است. گفتم: آیا برای خروج او نشانه‌ای هست؟ فرمود: آری؛ کسوف خورشید هنگام بر آمدنش دو سوم ساعت از روز گذشته، و خسوف ماه شب بیست و سوم، و فتنه‌ای که بر اهل مصر سایه‌ی بلا افکند و قطع شدن رود نیل، به آنچه برایت بیان نموده بسنده کن، و شب و روزت را در انتظار مولایت باش، که خداوند هر روز در کاری است، و هیچ کاری از کار دیگر او را باز ندارد. او الله پروردگار عالمیان است، و نگهداری دوستانش به او می‌باشد و آنها نسبت به او بیمناکند. ۹ - پانویس
۱۰ - منبعسایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «امام مهدی در ادعیه ماه رمضان»، تاریخ بازیابی ۹۵/۳/۳۱. |